Koploperboeren in gesprek met koploperbedrijven

DEVENTER – De deelnemende boeren van de GLB-Pilot Motiverend Belonen in Salland zijn half oktober onder de noemer van SalLand Loont in gesprek gegaan met de Deventer Kring van Werkgevers (DKW). Doel van de bijeenkomst: kom met elkaar in gesprek over het verwaarden van (groene) maatschappelijke diensten dicht bij huis. Om zo gezamenlijk een bijdrage te leveren aan onze gezamenlijke maatschappelijke opgave: het vergroten van de biodiversiteit en een duurzaam landelijk gebied.

In Salland zijn al vele mooie initiatieven omtrent de biodiversiteit en duurzame oplossingen voor maatschappelijke problemen. Zo is het lokale groene biogas uit Oxe niet aan te slepen, worden gangbare weilanden straks omringd door hagen en aangevuld met kruidenrijke graslanden om de biodiversiteit te stimuleren en wordt voedsel van dichtbij toegankelijker gemaakt om een goed alternatief te zijn voor wereldproducten. Stuk voor stuk maatschappelijke diensten. De vraag is wel hoe hier een gezonde (financiële) waardering tegenover kan komen te staan.

Maatschappelijk vraagstuk

Over dit maatschappelijke vraagstuk buigen twee verschillende sectoren zich deze vrijdag samen tijdens de bijeenkomst van Toekomstgericht Duurzaam Ondernemen. Het zijn boeren uit de GLB-pilot Motiverend Belonen in Salland en het Deventer bedrijfsleven vertegenwoordigd in de Deventer Kring van Werkgevers (DKW): de werkgeversorganisatie van circa 90 grote Deventerse bedrijven en instellingen. Beide sectoren willen graag werken aan maatschappelijke taken. De vraag is hoe beide bij elkaar komen voor een lokale verwaarding van maatschappelijke diensten met een maximale positieve impact voor de eigen regio. Dit past in de landelijke gedachte om de focus voor het waarderen van maatschappelijke diensten meer te verplaatsen naar de eigen regio, waar de impact het grootst is t.o.v. van verder weg (zoals bijvoorbeeld wereldwijde Carbon Credits.)

Om de mogelijkheden van samenwerking te verkennen hebben de GLB-Pilot Motiverend belonen in Salland en SalLand loont drie pitches gehouden voor leden van DKW; Oxe geeft Gas, Biodiversiteit als Product en Korte Voedselketen.

Oxe geeft Gas

In het buurtschap Oxe is Christiaan Muilerman samen met collega-boeren begonnen met het leveren van biogas aan de Deventerse industrie via de coöperatie Oxe geeft Gas. Wat enkele jaren geleden begon als initiatief van boeren met een mestprobleem, resulteert nu in een volwaardige opwekker van biogas uit pure mest. Dit is een lokaal geproduceerd en duurzamer alternatief op het ‘gangbare’ aardgas. Ten opzichte van aardgas zorgt de productie van biogas voor reductie van koolstofdioxide (Co2) en door het aansluiten van een zogenoemde ‘stikstofstripper’ kan eigen kunstmest geproduceerd worden. Vanaf 2026 wordt het verplicht om het gangbare aardgas voor een deel te vermengen met biogas. Dit biedt nieuwe kansen voor de coöperatie die nu al ziet dat de vraag het aanbod overstijgt. Uitbreiding van de productie is een grote kans, met een positief maatschappelijke impact.

Biodiversiteit als product

Waarom zou een boer alleen maar zuivel en voedsel kunnen produceren als ze ook biodiversiteit kunnen leveren? Kan er naast de gebruikelijke en vaak stroeve ingewikkelde landbouwsubsidies van de overheid ook een andere product en verdienmodellen vanuit de markt opgezet kunnen worden? In Luttenberg is met 2 lokale boeren en VDR bouwgroep gekeken naar een plan waarbij VDR de boer betaald voor bijvoorbeeld het leveren van biodiversiteit als product. Dit gebeurd onder meer door het inzaaien en onderhouden van kruidenrijke graslanden en hagen. Daarmee kan een win-win situatie gecreëerd worden: VDR voldoet aan de wensen van de maatschappij en zichzelf om een bijdrage te leveren aan de biodiversiteit en tegelijkertijd biedt het de boer een financiële inkomstenbron voor agrarisch natuurbeheer. Zo maken beide partijen van de grote duurzame landelijke opgave, gangbare en toepasbare kansen voor ondernemers in beide sectoren.

Korte voedselketen

Ellis Lugtenberg uit Olst – boerin en initiatiefnemer van de ochtend – vraagt zich al lange tijd af waarom het zo makkelijk is om voedsel van ver weg te halen, terwijl voedsel van dichtbij moeilijk te verkrijgen is. ,,Het zou makkelijker moeten zijn om zuivel te krijgen van de koeien die je vanuit je eigen raam ziet lopen, dan zuivel uit het schap in de supermarkt dat van verderaf komt. Dat moet anders kunnen.’’ Ellis wil een verzamelpunt oprichten waarbij lokale boeren hun goederen kunnen afleveren en lokale bedrijven (zoals de DKW bedrijven) en inwoners ze kunnen afhalen. Een lokale foodhub om zo de lange voedselketen te doorbreken en te kiezen voor voedsel om de hoek.

Deze GLB-pilot wordt ondersteund vanuit de Europese Unie: Europa investeert in zijn platteland en is uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Publicatiedatum: 12 november 2024

Foto: Harm Jan Kerssies